مسمط

مُسَمَّط چیست؟))))))

به نوعی از قصیده یا اشعاری گفته می‌شه که شاعر بنای اون رو بر چند مصراع هم‌قافیه میذاره و مصراع آخر رو بر قافیه‌ای دیگه قرار میده.

هر بخش از مسمط رو یک رشته می‌گن.

 قافیهٔ رشته‌ها متفاوته و در هر رشته، همهٔ مصراع‌ها بجز مصراع آخر هم‌قافیه ست.

 در مسمط، مصراع آخرِ هر رشته رو بند می‌گویند. بندها هم‌قافیه و حلقهٔ اتصال همهٔ رشته‌ها به یکدیگر است.

بنیان‌گذار این قالب منوچهری دامغانی، شاعر قرن پنجمه، که همهٔ مسمطاتش مسدس‌اند.

مشهورترین مسمط فارسی رو هم منوچهری سروده ، که با این بیت آغاز میشه:

خیزید و خز آرید که هنگام خزان است  

آن برگِ رزان است که بر شاخِ رزان است  

باد خنک از جانبِ خوارزم وزان است  

گویی به‌مَثَلْ پیرهن رنگرزان است  

دهقان ز تعجب سرِ انگشت گزان است

کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار

بنابراین، تکه‌شعر بالا یک «رشته» ست و «کاندر چمن و باغ نه گُل ماند و نه گلنار»، بندِ اون به‌شمار میاد.

 علاوه بر مورد یادشده، مسمط همچنین به شعری اطلاق می‌شه که در اون، ابیات به چهار بخش هم‌وزن تقسیم می‌شن که در سه بخش اول، سجع رعایت می شه (و در بخش چهارم قافیه میاد)، و این نوع رو شعر مسجّع هم گفته‌اند.

 ازاون جاکه در قالب شعری، همهٔ بخش‌های یک شعر با بیت‌های مصراعی خاص دنبال می‌شن که یا ازنظر قافیه مشابه و یگانه‌اند ٬یا مصراع عینا تکرار می‌شه، مثل اینکه رشته‌ای بین شون کشیده شده‌باشه

پیروز باشید

زهراامیدی