سازهای اصیل ایرانی

لیست سازهای اصیل ایرانی 

ارغنون 

باغلاما 

بربط 

بم‌تار 

بیشه 

تار 

تنبک 

تنبور 

تنبیک 

توتک 

جلاجل 

جلجل 

چغانه 

چنگ 

چوگور 

خبتر 

دایره 

دف 

دهل 

دنبره 

دوتار 

رباب 

رود 

زنگل 

ستا 

سرنای 

سلانه 

سنتور 

سه رود 

سه‌تار 

شارشک 

شاه‌نای 

شمشال 

شهرود 

شوشک 

شیپور 

شیشاک 

شیشم 

عود 

غچک 

غژک 

غناده 

قانون 

کلی 

کمانچه 

کمانه 

کنگر 

گچک 

مراژ 

مهری 

موسیقار 

موسیه 

نای مشک 

نایچ 

نایلوس 

نی

امیدوارم هرگز موسیقی اصیل خودمونو فراموش نکنیم

 برخی از سازهای ایرانی در دوره پیش از اسلام به سه دسته رده بندی شده اند:

▪️ سازهای بادی مانند نی و سرنا و...

▪️ سازهای کوبه ای (ضربه ای) مانند تنبک و...

▪️ سازهای زهی مانند کمانچه و غچک و...

▪️ ارغنون: بر وزن اندرون، ساز-ی ایرانی است مشهور و بسیار قدیمی. گویند این سازایرانی را افلاطون وضع کرده است. در نوشته ها آمده ارغنون ساز و آواز هفتاد دختر خواننده و نوازنده است که جملگی یک چیز را به یک بار و به یک آهنگ با هم بخوانند و بنوازند.

▪️ بربط: ساز-ی ایرانی است مرغابی شکل که کاسه کوچک و دسته بلند دارد و عرب ها آن را گرفته، کاسه چوبی را بزرگ، دسته را کوچک و کوتاه کرده و آن را العود نام نهاده اند.

▪️ بیشه: سازی ایرانی است بادی که بیشتر شبانان از آن استفاده می کردند.

▪️ توتک: بر وزن موشک ، ساز-ی ایرانی است مانند نی که چوپانان می نوازند.

▪️ تنبور: بر وزن زنبور، ساز-ی ایرانی است مانند بربط. عرب ها به آن الطنبور می گویند.

▪️ جلاجل: ساز-ی ایرانی است دف مانند همراه سنج و دایره.

▪️ چغانه: بر وزن ترانه، ساز-ی ایرانی است کوبه ای شبیه قانون و برخی آن را همان قانون می دانند.

▪️ چنگ: از سازهای ایرانی پیش از اسلام است که در ادبیات فارسی و نقش های باستانی به چشم می خورد و در اروپا این ساز به هارپ معروف است.

▪️ دنبره: سازی ایرانی است شبیه تنبور و معرب آن طنبوره است.

▪️ دهل: سازی ایرانی است ضربه ای که در زیر بغل گرفته می نوازند.

▪️ رباب: سازی ایرانی است شبیه تنبور که کاسه ای بزرگ و دسته کوتاهی دارد و روی کاسه پوست آهو می کشند.

▪️ رود: نام سازی ایرانی است قدیمی که در ادبیات فارسی همراه چنگ و رباب آمده است.

▪️ زنگل: سازی است قدیمی که دارای زنگوله ها و جلاجل هایی است.

▪️ سرنای: سازی است بادی که به آن نای رومی نیز گفته می شود.

▪️ سنتور: سازی است خوش صدا که بر صفحه چوبی آن ۹ تا ۱۲ خرک با سیم های زرد و سفید دیده می شود و با مضراب می نوازند.

▪️ سه رود: سازی ایرانی است که ترکیب شده از سه ساز چنگ و رباب و بربط.

▪️ شاخ و شانه: نام یک ساز ایرانی قدیمی است.

▪️ شاشک: بر وزن ناوک، سازی است معروف که به آن رباب نیز گویند.

▪️ شاوغر: بر وزن گاوسر، سازی است بادی و نفیرش از کرنا کمتر است و به آن نای رومین نیز می گویند.

▪️ شاه نای: که مخفف آن شهنای است که به سرنای رومی نیز معروف است.

▪️ شش تا: نام سازی است که به تنبور شش تار معروف است.

▪️ شوشک: سازی است که به آن رباب چهار رود نیز می گویند.

▪️ شهرود: سازی است مانند موسیقار که ایرانیان و رومیان در بزم و رزم نوازند.

▪️ عجب رود: از سازهای بادی است و مانند نی می نوازند.

▪️ عربانه: سازی ایرانی است شبیه دف و دایره و بعضی به آن دایره حلقه دار می گویند.

▪️ عود: همان بربط ایرانی است که عرب ها نام آن را العود نهاده اند.

▪️ غیچک: نام سازی است معروف که امروزه به آن کمانچه می گویند.

▪️ قانون: نام ساز ایرانی بوده که با دو حلقه یا زخمه با انگشتان می نوازند. امروزه به کشورهای عربی و ترکیه راه پیدا کرده است. نوازندگان این ساز در دوران تیموریان و سلجوقیان و صفویه زیاد بوده اند که می توان به حافظ قانونی، حافظ مضرابی و رحیم قانونی اشاره کرد که نقش آنها در عالی قاپو اصفهان دیده می شود.

▪️ موسیقار: سازی است که از نی های بزرگ و کوچک به شکل مثلث به هم وصل است و دارای صدای جالبی است که درویشان و شبانان می نوازند و نام پرنده ای نیز است.

▪️ مولو: سازی است که از شاخ آهو ساخته و دارای حلقه هایی نیز است.

▪️ مهری: نوعی از ساز چنگ است و یکی از نام های چنگ است.

▪️ نای مشک: نام سازی است بادی که به آن نی انبان نیز می گویند.

ر 

▪️ نی هفت بند و نی لبک نیز از سازهای بادی ایرانی هستند.

زهراامیدی